هزینه ساخت هر متر ساختمان در تهران و شهرستان‌ها در سال 1402 چقدر است؟

اخیراً هزینه‌های ساخت هر متر مربع خانه در تهران و شهرستان‌ها به‌صورت رسمی و ازسوی سازمان نظام مهندسی کشور اعلام شده و واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. آیا هزینه ساخت هر متر مربع ساختمان در تهران و شهرستان‌ها همان عددی است که نهادهای دولتی اعلام می‌کنند یا فاصلۀ قیمت در بازار با قیمت اعلامی از سوی دولت بسیار متفاوت است؟

هزینه ساخت

فهرست سرتیتر مطالب در مقاله: هزینه ساخت هر متر ساختمان در تهران و شهرستان‌ها در سال 1402 چقدر است؟

هزینه ساخت هر متر مربع ساختمان در سال 1402 چقدر است؟

اقتصاد نیوز، 8 خرداد 1402

فاصله بسیار زیادی بین محاسبات و برآورد نهادهای دولتی از هزینه ساخت با برآورد بخش خصوصی وجود دارد. این موضوع برای یکی از گروه‌‌‌های شغلی فعال در بازار مسکن; یعنی مهندسان مشاور معمار و شهرسازی دردسرساز شده; و واکنش آنها را برانگیخته است.

شاید در ظاهر این‌طور به نظر برسد که بازار مسکن یکی از معدود بازارهایی است که در آن قیمت‌گذاری دستوری از سوی دولت اعتباری ندارد; و صرفا عرضه و تقاضا در این بازار; تعیین‌‌‌کننده قیمت است. مقصود از دخالت قیمتی دولت به شکل دستوری; تعیین قیمت پایین‌‌‌تر از هزینه‌‌‌های واقعی تولید یک کالا و حاشیه سود حداقلی برای تولیدکنندگان است.

هزینه ساخت هر متر مربع خانه (آپارتمان) در کشور بدون احتساب بهای زمین

(برآورد انجمن صنفی مهندسان مشاور و معمار و شهرساز برای بهار 1402)

هزینه براساس تعداد طبقات ساختمان (تومان) 1 تا 4 طبقه

12 میلیون و 500 هزار

5 تا 10 طبقه

14 میلیون

11 تا 16 طبقه

18 میلیون

17 طبقه و بیشتر

22 میلیون

ابتدای امسال با محاسبات دولتی، این ارقام اعلام شده بود 4 میلیون برای تا 2 طبقه

4 میلیون و 600 هزار برای 2 تا 5 طبقه

 

5 میلیون و 300 هزار برای 6 تا 7 طبقه

8 میلیون برای 8 تا 10 طبقه

6 میلیون و 600 هزار برای 11 تا 12 طبقه

7 میلیون و 300 هزار برای 12 تا 15 طبقه

8 میلیون

علت اختلاف قیمت در برآورد هزینه ساخت مسکن چیست؟

نهاد مربوط به تعیین صلاحیت و دستمزد مهندسان مشاور ناظر که به نوعی به دولت وابستگی دارد; هر سال ضرایبی از هزینه ساخت مسکن را به عنوان دستمزد مهندسان ناظر تعیین و در عمل; نمودی از قیمت‌گذاری دستوری را به بازار مسکن وارد می‌کند.

این برآورد در سال‌های اخیر تقریبا همواره و بدون استثنا از سطح واقعی هزینه ساخت فاصله داشته; و چون حق‌‌‌الزحمه مهندسان ناظر براساس درصدی از این هزینه اعلام می‌‌‌شد; عملا دست مهندسان ناظر نیز از حق‌‌‌الزحمه‌‌‌ای که استحقاق آن را دارند; دور می‌‌‌ماند.

اینکه پایه تعیین حقوق و دستمزد مهندسان ناظر همواره نادرست و غیرواقعی تعیین شده; و به دنبال کوچک‌‌‌نمایی هزینه‌‌‌های ساخت مسکن; دستمزد این مهندسان در سطح پایین‌‌‌تر از آنچه باید محاسبه می‌‌‌شد; سبب شده مهندسان ناظر در کنار این حرفه; به دنبال شغل دیگری باشند و حتی این روند بعضا در کیفیت ساخت ابنیه نیز اثر سوء داشته است.

با اینکه فاصله بین هزینه ساخت واقعی با هزینۀ ساخت اعلامی ازسوی نهادهای دولتی همواره وجود داشته; این فاصله اکنون به بیشترین حد خود رسیده و همین موضوع واکنش «انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز» را در پی داشته است.

 

ایسنا، 20 اردیبهشت 1402

محاسبات برآورد هزینۀ ساخت مسکن به دلیل نکات فنی ساختمان‌سازی کمی دشوار است. درواقع به‌دلیل تأثیرگذاری چندین عامل در هزینه‌های نهایی ساخت خانه; نیاز است به صورت دقیق این موضوع بررسی تا تمام ابعاد به طور کامل در نظر گرفته شود.

طبق اعلام رسمی دولت و سایت نظام مهندسی; هزینه‌ساخت آپارتمان در هر مترمربع به 9 میلیون رسیده است. هر چند در نهایت با محاسبه هزینه‌های جانبی ساخت خانه; قیمت هر متر مربع تا 11 میلیون نیز خواهد رسید.

نحوه محاسبه هزینه ساخت ساختمان

تصور کنید که زیربنای مفید شما 100 متر است. درواقع برای داشتن زیربنای مفید 100 متری و مجوز ساخت 60 درصد; نیاز به زمین با مساحت 170 متر خواهید داشت.

با استفاده از فرمول زیر و اطلاع از هزینه ساخت هر متر مربع ساختمان; می‌توانید هزینۀ ساخت کل سازه را محاسبه کنید:

هزینه ساخت= هزینه هر متر مربع ساختمان * زیربنای مفید

قیمت ساخت هر متر خانه به بودجه شما بستگی دارد. کف قیمت ساخت هر متر سازه 9 میلیون برآورد شده; اما چنانچه بخواهید هزینه سفت‌کاری، نازک‌کاری و سایر هزینه‌ها را نیز اعمال کنید; این مقدار 11 تا 15 میلیون به‌ازای هر مترمربع خواهد بود.

هزینه‌های ساختمان سازی

هزینه ساخت هرمتر مربع آپارتمان در سال 1402

براساس اعلام رسمی دولت و سایت نظام مهندسی; قیمت ساخت هر متر خانه در سال 1402 به شرح زیر است:

  • ساختمان یک و دو طبقه: متری 9 میلیون و 300 هزار تومان
  • ساختمان‌های 3 تا 5 طبقه: متری 10 میلیون و 900 هزار تومان
  • ساختمان 6 و 7 طبقه: متری 12 میلیون و 500 هزار تومان
  • ساختمان‌های 8 تا 10 طبقه: متری 14 میلیون تومان
  • ساختمان 11 و 12 طبقه: متری 15 میلیون و 600 هزار تومان
  • ساختمان‌های 13 تا 15 طبقه: متری 17 میلیون و 717 هزار تومان
  • ساختمان 16 طبقه به بالا: متری 18 میلیون و 700 هزار تومان

بیشتر بخوانید: سرنوشت قیمت‌ دلار و مسکن در سال 1402 چه خواهد بود؟

عوامل مؤثر در هزینه ساخت ساختمان

نرخ‌های مذکور برای قیمت ساخت هر متر مربع ساختمان را می‌توان کف مبلغ موردنیاز دانست. پس از شروع پروژه متوجه خواهید شد که عوامل متعدد زیادی در بررسی هزینه نهایی مؤثر هستند؛ ازجمله:

  • قیمت زمین
  • هزینه دستمزد
  • قیمت جواز ساخت
  • هزینه خرید مصالح ساختمانی
    متغیرهای دیگری همچون هزینه آرماتوربندی، نمای بیرونی، تعداد طبقات سازه و نوع اسکلت ساختمان نیز در هنگام برآورد هزینه باید بررسی شوند.

هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی

برخی هزینه‌های غیر قابل پیش‌بینی نیز ممکن است در اجرای پروژه و محاسبه هزینه‌های ساختمان‌سازی پیش بیایند.

برای مثال ممکن است در زمان اجرا با اختلاف نظر برای ساخت مواجه شده و نقشه را تغییر دهید. همیشه باید بودجه‌ای را به هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی که ممکن است در هنگام اجرا پیش بیاید اختصاص دهید. در این صورت با تأخیر در اتمام ساخت سازه مواجه نخواهید شد.

بیشتر بخوانید: پیش‌بینی هزینه ساخت مسکن در تهران؛ رکود ساخت‌و‌ساز در سال 1402

تجارت نیوز، 8 خرداد 1402

دقیق‌‌‌ترین برآورد از قیمت ساخت ساختمان در سال ۱۴۰۲ ازسوی بخش خصوصی اعلام شد.

این برآورد نشان می‌دهد فاصله بسیار زیادی بین محاسبات و برآورد نهادهای دولتی از هزینه‌های ساخت با برآورد بخش خصوصی وجود دارد. این موضوع برای یکی از گروه‌‌‌های شغلی فعال در بازار مسکن; یعنی مهندسان مشاور معمار و شهرسازی; دردسرساز شده و واکنش آنها را برانگیخته است.

انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز; به‌عنوان بخش خصوصی فعال در صنعت ساختمان; دو روز پیش در نامه‌‌‌ای خطاب به ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور; نسبت به محاسبات دولتی هزینه ساخت مسکن واکنش نشان داده و برآورد دیگری را از این متغیر هزینه‌‌‌ای اعلام کرده است. پیشنهاد این انجمن لحاظ کردن این برآورد در تعیین دستمزد مهندسان مشاور است.

محتوای نامه انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز به سازمان نظام مهندسی

در محتوای این نامه یادآوری شده که با توجه به برخی جداول اعلامی ازطرف سازمان نظام مهندسی استان‌‌‌های مختلف; و مشاهده ارقام ناهماهنگ با واقعیت‌‌‌های اجرایی ساخت ابنیه; جدولی از هزینه‌‌‌های ساخت توسط انجمن مذکور تنظیم شده; که به منظور جلوگیری از تشتت و وحدت رویه به سازمان نظام مهندسی ساختمان ارسال شده است.

طبق برآورد این تشکل بخش خصوصی; هزینه ساخت مسکن برای ساختمان‌‌‌های متوسط و متعارف در کشور; که نه خیلی ارزان و بی‌‌‌کیفیت و نه لوکس باشد; برای ابنیه 4طبقه; که عرف تراکم ساختمانی هم در تهران و هم در کشور محسوب می‌شود; مترمربعی ۱۲ میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان برآورد شده است.

این در حالی است که براساس ابلاغیه 4 اردیبهشت ۱۴۰۲ سازمان نظام مهندسی ساختمان; هزینه‌های ساخت سال‌ جاری برای ساختمان‌‌‌های 1 و 2طبقه; مترمربعی ۴ میلیون تومان و برای ساختمان‌‌‌های 3 تا 5طبقه ۴ میلیون و ۶۶۵‌هزار تومان محاسبه و اعلام شده بود.

بیشتر بخوانید: افزایش ساخت و ساز مسکن در سال 1402؛ افسانه یا واقعیت؟

 

عدم توجه به هزینه‌های جانبی ساخت و ساز در نرخ مصوب

علاوه بر هزینه ساخت، هزینه‌‌‌های جانبی دیگری در پروژه‌‌‌های ساختمانی وجود دارد; که در قیمت تمام‌شده ساخت مسکن موثر است.

بیمه غیرعمرانی، هزینه دفتر مرکزی، هزینه مستمر کارگاه، ضمانت‌نامه، سود و مالیات بر سود ازجمله این موارد است; که باید در قیمت نهایی لحاظ شود.

نکتۀ مهم:

در محاسبات برآورد هزینه ساخت مسکن; قیمت زمین لحاظ نشده و صرفا مربوط به هزینه ساخت‌وساز است.

این ارقام اگرچه به عنوان برآورد کشوری اعلام شده; اما گفته می‌شود سطح آن به سطح هزینه ساخت در تهران بسیار نزدیک است; و البته شهرها و استان‌‌‌های مختلف بعضا با این سطوح اعلامی اختلاف قیمت دارند.

رکود ساخت و ساز در تهران

سرنوشت انبوه‌‌‌سازان مسکن‌‌‌ دولتی

اینکه دولت و نهادهای مربوطه چه واکنشی نسبت به نامه اخیر انجمن مذکور پیرامون هزینه ساخت مسکن در ۱۴۰۲ نشان می‌دهند; برای ذی‌‌‌مدخلان در اجرای طرح مسکن‌‌‌سازی یک میلیونی دولت نیز اهمیت زیادی دارد.

در آخرین چانه‌‌‌زنی‌‌‌های صورت‌گرفته میان انبوه‌‌‌سازان و دولت; تلاش انبوه‌‌‌سازان مشارکت‌‌‌کننده در اجرای طرح نهضت ملی مسکن این بود که دست‌‌‌کم هزینه ساخت در قراردادهای سال‌جاری را تا ۱۰ میلیون تومان افزایش دهند. اما چرا دولت در مقابل پذیرش واقعیت بازار ساخت‌وساز مقاومت می‌کند؟

 

بیشتر بخوانید:مسکن ملی یا مسکن چینی؟ ارزان‌فروشی نفت به چه قیمت؟

 

پاسخ روشن است. تلاش دولت این است که سالانه یک میلیون واحد مسکونی را با کمترین هزینه ممکن بسازد; و به فاقدان مسکن اختصاص دهد. اما سیاستگذار بخش مسکن نباید از این موضوع غفلت کند که پاک کردن صورت مساله هزینه‌‌‌های واقعی ساخت; می‌تواند عواقب به مراتب بدتری از پذیرش برآوردهای واقعی داشته باشد.

کمترین تبعات مقاومت دولت در برابر پذیرش سطح معقول هزینه‌های ساخت در قراردادهای نهضت ملی مسکن این است که واحدهایی که ساخت آنها آغاز شده; نیمه‌‌‌کاره رها شده یا تکمیل آن‌ها مشمول زمان و به‌تبع آن مشمول تورم بالاتری می‌شود.

 

بیشتر بخوانید: وام مسکن ملی 400 میلیون شد (15 ساله با سود 2 درصد)

 

دستور کار دولت برای کاهش هزینه ساخت

بررسی‌‌‌های کارشناسی نشان می‌دهد بخش عمده رشد قابل‌توجه هزینه ساخت مسکن در سال‌جاری به تورم بالای مصالح ساختمانی بازمی‌گردد; و سهم دستمزد کارگران ساختمانی در این موضوع کمتر است.

دولت باید تمرکز خود را بر مهار تورم مصالح ساختمانی معطوف و به این ترتیب از رشد بیش از پیش هزینه‌‌‌های ساختمانی در فصول آتی سال ۱۴۰۲ جلوگیری کند. مدیریت تامین مصالح پروژه‌‌‌های انبوه‌‌‌سازی دولتی از یکسو; و مهار تورم افسارگسیخته مصالح ساختمانی از سوی دیگر; در کاهش تنش در بازار فعالیت‌‌‌های ساختمانی موثر است.

افزایش قیمت مصالح ساختمانی

هشدار درباره آینده ساخت‌وسازها

در نامه اخیر انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز یک هشدار نیز هست.

مهندسان مشاور هشدار داده‌‌‌اند مبنای دستمزد آنها یک‌‌‌سوم چیزی است که در واقعیت با آن مواجه هستند; و اگر به این فاصله توجه نشود و ترمیم صورت نگیرد; بعید نیست رکود تولید مسکن به خروج بخش خصوصی; ازقبیل شرکت‌های ساختمانی و مشاوران معمار و شهرساز از بازار مسکن منجر شود.

گفته می‌شود برخی از شرکت‌های ساختمانی در جریان رکود فراگیر بازار ساخت‌وساز در کشور در سال‌های اخیر; به تدریج این بازار را ترک کرده و فعالیت خود را معطوف به نفت و پتروشیمی کرده‌‌‌اند. همچنین برخی از شرکت‌های ساختمانی از سوی بانک‌ها خریداری می‌شود; و این یعنی همین حالا خروج این گروه از متخصصان از بازار مسکن کلید خورده است.

در صورتی که شرایط پیش‌بینی‌شده برای متخصصان معمار و شهرسازی به عنوان مهندسان ناظر در بازار مسکن بهبود پیدا نکند; در سال‌های آینده ممکن است با کمبود جدی نیروی متخصص در حوزه نظارت بر مسکن‌‌‌سازی روبه‌رو شویم; و آثار این پدیده در میان‌مدت و بلندمدت روی کیفیت ساخت مشهود خواهد شد. به تعبیر دیگر حتی اگر رکود فراگیر در بازار مسکن علاج پیدا کند و این شرایط بغرنج چند ساله پایان یابد، ممکن است در زمان رونق ساخت‌وساز نتوان از ظرفیت جامعه مهندسان مشاور; آن‌طور که باید و شاید بهره‌‌‌مند شد.

 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

تنها راه معقول پیش پای دولت به‌جای کنترل دستوری و عملاً بی نتیجۀ هزینه‌های ساخت مسکن، این است که تورمی  را که روی هزینه‌‌‌های ساخت اثرگذار است، به عنوان واقعیت بازار بپذیرد و سپس درصدد چاره‌‌‌جویی برای این تورم بربیاید; نه اینکه با ابزارهای در اختیار خود به کوچک‌‌‌نمایی این سرفصل هزینه‌‌‌ای مهم و کلیدی در بخش مسکن بپردازد.

Show CommentsClose Comments

Leave a comment