یکی از مهم‌ترین بخش‌های معماری خانه‌ها، توجه به اهمیت نورپردازی در دکوراسیون داخلی است. طراحان دکوراسیون داخلی معمولاً به نقش تعیین کنندۀ نورپردازی در زیبایی و جذابیت خانه‌های مختلف واقف هستند. در واقع طراحی‌های مربوط به نورپردازی خانه‌ها، نقش بسیار مهمی در ایجاد کردن سازگاری و هارمونی در فضاهای داخلی خانه‌ها دارند. البته شما خودتان هم می‌توانید با کسب اطلاعات تخصصی مورد نیاز، کارهای مربوط به نورپردازی در دکوراسیون داخلی تان را انجام دهید. از منابع مختلفی نیز می‌توانید در این زمینه ایده بگیرید. فقط کافی است بدانید که هر نوری برای کدام بخش از خانه و چه کارکردی مناسب‌تر است. این اولین و مهم‌ترین اصل در نورپردازی است.
ما در این مقاله انواع نورپردازی در معماری داخلی را به شما معرفی خواهیم کرد. در ادامه نیز به اهمیت نورپردازی در طراحی فضاها و دکوراسیون‌های داخلی خواهیم پرداخت. بخش پایانی مقاله نیز شامل مهم‌ترین نکات در نورپردازی دکوراسیون داخلی خانه‌هاست.
فهرست سرتیتر مطالب در مقاله: نورپردازی در دکوراسیون داخلی چه نقشی دارد؟
نورپردازی در دکوراسیون داخلی چه انواعی دارد؟
نورها، با توجه به منابع تولید کننده‌شان، به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: نورهای طبیعی و نورهای مصنوعی. امکان دخالت و تغییر در میزان و نحوۀ تابش نور طبیعی تقریباً غیر ممکن است. مگر اینکه بخواهیم به کمک ابزارهایی مثل پرده، کرکره و… جلوی ورود نور طبیعی به داخل خانه یا محیط‌های دیگر را بگیریم. بنابراین وقتی که ما از اصطلاح نورپردازی استفاده می‌کنیم، منظورمان نورهای مصنوعی داخل ساختمان‌ها هستند. این نوع نورپردازی انواع مختلفی دارد که در ادامه معرفی خواهند شد.
نورهای عمومی موجود در فضاهای داخلی
این نورها جزو رایج‌ترین و مهم‌ترین انواع نورپردازی‌ها در معماری و طراحی دکوراسیون داخلی هستند. نحوۀ تابش نورهای عمومی ملایم است و می‌توانند تمام فضای شما را پوشش دهند. از این نور برای تأمین عملکردهای عمومی مثل حرکت‌های ایمن در فضا و دیدن قسمت‌های مختلف استفاده می‌شود. نورهای طبیعی برای انجام کارهایی که به دید زیاد و نزدیک نیاز دارند مناسب نیستند. در مقابل این نورها گزینه‌ای عالی برای ایجاد یک فضای آرام و بدون تنش برای ریکاوری و استراحت و تمرکز هستند.
شما با استفاده از ابزارهایی مثل لامپ‌های توکار، دیوارکوب‌ها و آویزهای مخصوص می‌توانید این نور را برای خانۀ خود تأمین کنید.
نورپردازی‌های تأکیدی
در نورپردازی تأکیدی نورها کاملاً متمرکز هستند. هدف اصلی در این نوع نورپردازی هدایت کردن دید افراد به طرف نقاط کانونی است. در این نورپردازی شما باید بخش‌های مورد نظرتان را روشن کرده و بقیۀ بخش‌ها را در سایه قرار دهید. از نورپردازی‌های تأکیدی برای نمایش کتاب‌ها در قفسه‌ها، نمایش آثار هنری، مبلمان، کلکسیون‌ها و… استفاده می‌شود. این نورپردازی فضایی بسیار تأثیرگذار، فریبنده و جذاب ایجاد خواهد کرد.
| بیشتر بخوانید: همه چیز درباره انواع لامپ‌های هالوژن |
نورپردازی‌های کارکردی
نورهای کارکردی یا اداری، متمرکزتر و دقیق‌تر از نورهای عمومی هستند. این نورها درواقع به نوعی مکمل نورهای عمومی هستند و زمانی به کار شما می‌آیند که برای کمک به قدرت بینایی‌تان به نور بیشتری در بخش‌هایی از خانه نیاز داشته باشید. نورهای کارکردی زمانی بهترین عملکرد را خواهند داشت که از آنها به عنوان نور متضاد استفاده شده باشد. فرض کنید شما یک اتاق با نور کم دارید که در داخل آن فقط یک چراغ رومیزی روشن است. چنین اتاقی در مقایسه با زمانی که با نور درخشان‌تر و قوی‌تری روشن شده باشد، خیره کنندگی کمتری دارد.
نورهای کارکردی به فرایند تحریک طبیعی مغز شما کمک می‌کنند. تضاد حاصل از نورپردازی کارکردی ذهن شما را هشیارتر و متمرکزتر خواهد کرد. در نتیجه شما می‌توانید جزئیات را بیشتر و بهتر ببینید و ظرافت‌های بیشتری را خلق کنید. از نمونه‌های نورپردازی کارکردی می‌توان به قرار داد آباژورهای رومیزی یا ایستاده در قسمت‌های مختلف خانه، نورهای زیر کابینت‌ها، نورهای کنار میز توالت و… اشاره کرد.
نورپردازی‌های کاری
نورپردازی کاری این امکان را برای شما فراهم می‌کند که در بخش‌های مورد نظر خودتان بیشترین میزان نور را داشته باشید. به عنوان مثال معمولاً در جاهایی مثل آشپزخانه، اتاق کار، سالن پذیرایی و… نور بیشتری مورد نیاز است. مهم‌ترین نکته‌ای که در این نورپردازی‌ها باید مد نظر داشته باشید، حفظ تعادل است. بهتر است میزانی از تعادل را در نورپردازی بخش‌های مختلف خانه رعایت کنید. اگر قسمت‌هایی از خانۀ شما بسیار تاریک و بخش‌های دیگری بیش از اندازه روشن باشد، معمولاً نتیجۀ جالبی از طراحی دکوراسیون داخلی نخواهید گرفت.
اهمیت نورپردازی در طراحی دکوراسیون داخلی چیست؟
نور از دیرباز نقش مهمی در زندگی انسان‌ها داشته است. نورپردازی اصولی فضاها معمولاً موجب بهبود وضعیت داخلی خانه‌ها و زیباتر شدن آنها خواهد شد. نورها می‌توانند تأثیر مستقیمی بر روی درک ما از ابعاد فضاها و تناسب‌های موجود در آن بگذارند. به عبارت دیگر ما می‌توانیم با استفاده از نورپردازی، یک فضای خاص را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر و ارتفاع آن را بلندتر یا کوتاه‌تر از چیزی که در واقع هست نشان بدهیم. نورپردازی اصولی می‌تواند به جای ما و با زبان بی زبانی با مخاطبان حرف بزند و روی احساس و عقاید آنها تأثیر بگذارد. بنابراین یادگیری اصول سادۀ نورپردازی هم می‌تواند به شما کمک کند تا خانه‌ای زیبا، آرام و تأثیرگذار طراحی کنید.
| بیشتر بخوانید: راهنمای جامع خرید پرده برای دکوراسیون داخلی خانه |
2. نورپردازی خانه‌هایی که سقف کوتاه‌تری دارند.
به کمک یک تکنیک ساده می‌توانید کاری کنید که سقف خانۀ شما بلندتر به نظر برسد. برای این کار کافی است یک لوستر بزرگ انتخاب کنید که نور را به جهت‌های مختلف می‌تاباند. با این کار ساده سقف خانۀ شما بلندتر و فضای داخلی آن دلبازتر به نظر خواهد رسید.
نکتۀ مهم:
هرگز در خانه‌ای که سقف کوتاهی دارد از لوسترها یا لامپ‌هایی که طول زیادی دارند استفاده نکنید. این کار موجب می‌شود سقف خانۀ شما حتی کوتاه‌تر از چیزی که واقعاً هست دیده شود.
| بیشتر بخوانید: راهنمای جامع خرید لوستر برای خانه |
3. نورپردازی در دکوراسیون داخلی حمام
ممکن است هیچ نور طبیعی‌ای به داخل حمام خانۀ شما نتابد. در این صورت برای تأمین نور مناسب باید از لامپ‌ها و لوسترهای مخصوص برای حمام استفاده کنید. مناسب بودن نور حمام موجب افزایش نشاط و انرژی شما می‌شود. بسته به سلیقه و خواست خودتان می‌توانید برای حمام از ترکیب رنگ‌های پررنگ و کمرنگ استفاده کنید. اگر دوست دارید حمام شما فضایی آرام داشته باشد، توصیۀ ما استفاده از رنگ‌ها ملایم با نور کم است. همچنین بهتر است برای حمام‌هایی که سقفشان کوتاه است از لامپ‌های سقفی یا دارای سیم کوتاه استفاده کنید.
4. نورپردازی در دکوراسیون داخلی برای قفسه‌ها
بهتر است قفسه‌های موجود در کتابخانه، بوفه‌ها و… نورپردازی شده باشند. این لامپ‌ها فضای زیادی را در داخل قفسه‌ها اشغال نمی‌کنند. اما زیبایی و جذابیت خانۀ شما را چندین برابر خواهند کرد. بهتر است برای نورپردازی قفسه‌ها از لامپ‌های ال ای دی، هالوژن یا دیگر انواع لامپ‌های تزئینی استفاده کنید.
5. پرهیز از نصب لوسترهای پارچه‌ای
سعی کنید تا حد امکان در خانه و به خصوص در آشپزخانه‌ها از لوسترهای پارچه‌ای استفاده نکنید. این لوسترها معمولاً سریع‌تر لک می‌شوند و پاک کردن آنها هم سخت است. بنابراین می‌توانند دردسرساز باشند و ظاهر آشپزخانه را کثیف و نامرتب نشان دهند. همچنین لوسترهای پارچه‌ای مانع تابش کامل نور به محیط می‌شوند. بنابراین بهتر است در جاهایی مثل آشپزخانه که معمولاً نور زیاد مورد نیاز است، از آنها استفاده نکنید.
| بیشتر بخوانید: ایده‌های دیزاین، دکوراسیون و معماری هال و نشیمن |
6. در نورپردازی از تضاد رنگ‌ها استفاده کنید.
یکی از مواردی که در انتخاب رنگ نور باید لحاظ کنید، توجه به نوع رنگ‌های به کار رفته در اجزای دکوراسیون خانه است. بهتر است رنگ نور در تضاد با رنگ اجزای دکوراسیون انتخاب شود تا جلوه و زیبایی بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال فرض کنید که رنگ دکوراسیون خانۀ شما روشن و خنثی است. در این صورت بهتر است رنگ نور خانه و لوسترها را تیره‌تر انتخاب کنید. تضادها معمولاً در هز زمینه‌ای موجب زیبایی و منحصربه فرد بودن می‌شوند.
7. از چراغ‌های پایه دار برای نورپردازی کمک بگیرید.
برای نورپردازی و روشن کردن قسمت‌های تاریک یا کم نور خانه می‌توانید از چراغ‌های پایه دار هم کمک بگیرید. این چراغ‌ها فضای بسیار کمی نیاز دارند. بنابراین می‌توانید از آنها به راحتی در فضاهای کوچک هم استفاده کنید. این چراغ‌ها علاوه بر نورپردازی مناسب، ظاهر خانۀ شما را نیز زیباتر و مدرن خواهند کرد.
اشتباهات رایج نورپردازی در دکوراسیون داخلی چیست؟
چند اشتباه رایج در نورپردازی فضاها وجود دارد که نتیجۀ نهایی کار را ناخوشایند و غیر اصولی خواهد کرد. ما در ادامه به مهم‌ترین اشتباهات پرتکرار نورپردازی در دکوراسیون داخلی اشاره خواهیم کرد.
استفاده نکردن از نورهای کارکردی در آشپزخانه‌ها
رایج‌ترین اشتباهی که در نورپردازی آشپزخانه‌ها وجود دارد، استفاده نکردن از نورهای کارکردی است. در آشپزخانه‌ها نیاز به نورهای موضعی و متمرکز بیشتر است. یکی از بهترین محل‌هایی که می‌توان نورپردازی خوبی در آنها داشت، زیر سطح کابینت‌های بالایی است. نصب این نورها بسیار ساده است. نورهای کارکردی در آشپزخانه بسیار مهم و پرکاربرد هستند و سطوح کار و کانتر آشپزخانه را به خوبی روشن نگه می‌دارند. به همین دلیل هم کار و آشپزی در آشپزخانه با این نورها بسیار ساده و دلپذیر انجام خواهد شد. نبود این نورها یک نقص بزرگ در نورپردازی آشپزخانه‌ها به شمار می‌آید.
| بیشتر بخوانید: راهنمای جامع انتخاب کابینت آشپزخانه |
استفاده از نورهای سقفی بدون لامپ‌های کنار آینه در دستشویی‌ها
نورپردازی سرویس‌های بهداشتی نیز بسیار مهم است. بعضی از طراحان دکوراسیون در سرویس‌های بهداشتی از نورهای فروتاب سقفی استفاده می‌کنند. این نورها زمانی مفید و کاربردی خواهند بود که از لامپ‌های کنار آینه‌ها هم به عنوان مکمل در کنارشان استفاده شود. اگر این کار در زمان نورپردازی انجام نشده باشد، در زمان استفاده از آینه سایه‌های ناخوشایند و زیادی روی صورتتان خواهد افتاد. همچنین نورهای سقفی بدون مکمل برای انجام دادن کارهایی مثل آرایش یا اصلاح کافی نیست.
استفاده از لامپ‌های رشته‌ای و هالوژنی بدون دیمر
دیمرها در واقع کاهندۀ میزان شدت نور هستند. یکی از اشتباهات بسیار رایج در زمان نورپردازی استفاده از لامپ‌های هالوژن یا رشته‌ای بدون نصب دیمیرهاست. با وجود اینکه جایگزین‌های زیادی برای لامپ‌های رشته‌ای ارائه شده و در بازار موجود است، اما همچنان این لامپ‌ها یکی از پر متقاضی‌ترین انواع لامپ‌ها به ویژه در خانه‌ها هستند. شما می‌توانید با استفاده از دیمیرها میزان انرژی مصرفی و گرمایی را که این لامپ‌ها تولید می‌کنند کاهش دهید. همچنین با این کار عمر مفید لامپ‌ها نیز بیشتر خواهد شد.
| بیشتر بخوانید: همه چیز دربارۀ پیشگیری از برق گرفتگی در ساختمان‌ها |
کنترل نکردن انواع مختلف نورها به صورت جداگانه
همان طور که اشاره کردیم نورها انواع مختلف و زاویه‌های تابش گوناگونی دارند. برای اینکه شما بتوانید نورپردازی در دکوراسیون داخلی خودتان را به کامل‌ترین و زیباترین شکل ممکن انجام دهید، باید از ترکیب کنترل شدۀ تمامی انواع نورپردازی بسته به نیاز هر قسمت از خانه استفاده کنید. کنترل شده بودن نورپردازی به این معناست که باید امکان خاموش و روشن کردن هر کدام از منابع نور به صورت جداگانه وجود داشته باشد.
سخن پایانی
اهمیت نورپردازی در دکوراسیون داخلی خانه‌ها به اندازۀ توجه به ساختار و معماری بدنۀ ساختمان‌ها اهمیت دارد. نورپردازی رکن مهمی در تمامی خانه‌ها به شمار می‌‌رود. بدون توجه به اصول این کار، زیبایی‌های خانۀ شما هرگز به صورت کامل به چشم نخواهند آمد. انواع مختلفی از نورپردازی‌ها با قیمت‌ها و هزینه‌های پیاده سازی مختلف وجود دارد. شما با توجه به سلیقه و خواست خود و همچنین بودجه‌ای که دارید، می‌توانید یکی از مدل‌های موجود را انتخاب و در خانه‌تان اجرا کنید.
در این مقاله سعی کردیم به مهم‌ترین نکاتی که باید در طراحی و اجرای نورپردازی دکوراسیون داخلی خانه‌ها به آن توجه شود اشاره کنیم. امیدواریم که مطالعۀ این مقاله برای شما نیز مفید و الهام بخش بوده باشد.