سرمایه گذاری از دیرباز یکی از راه‌های افزایش میزان ثروت و درآمد بوده است. در کشوری مثل ایران که متأسفانه نرخ تورم بسیار بالاست، برای حفظ سرمایه و از دست ندادن آن، سرمایه گذاری یکی از بهترین کارهایی است که می‌توان انجام داد. حوزه‌ها و زمینه‌های مختلفی برای سرمایه گذاری وجود دارد. اما یکی از کم خطرترین و امن‌ترین روش‌ها، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن است. در دو دهۀ گذشته قیمت ملک در ایران به صورت نجومی افزایش یافته است. بنابراین کسانی که سرمایه گذاری در بازار ملک را زودتر شروع کرده بودند، به سودهای کلانی رسیدند. به طور کلی میزان رشد در بازار ملک و املاک همیشه نسبت به بازارهای دیگر بیشتر بوده است. یکی از مهم‌ترین مزایای بازار مسکن نیز نوسان کمتر آن نسبت به بازارهای سرمایه گذاری دیگر است.
در این مقاله قصد داریم به انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار مسکن اشاره کنیم. در ادامه نیز مزایا و معایب سرمایه گذاری در این بازار را بررسی می‌کنیم و به چند سؤال پرتکرار پاسخ خواهیم داد.
فهرست سر تیتر مطالب در مقاله: سرمایه گذاری در بازار مسکن؛ بررسی انواع، مزایا و معایب
مفهوم سرمایه گذاری چیست؟
بسیاری از ما بخش مهمی از زمان خود را به یافتن یک بازار مناسب برای سرمایه گذاری اختصاص می‌دهیم. اما پیش از این کار باید بدانیم که مفهوم کلی اصطلاح سرمایه گذاری چیست؟ به بیان ساده، سرمایه گذاری به خرید کالا یا دارایی‌هایی گفته می‌شود که خریدار به افزایش قیمت آنها در آیندۀ نزدیک یا دور امیدوار و گاهی مطمئن است. بنابراین شما در زمان خرید معمولاً به کالای مورد نظر نیازی ندارید. اما آن را می‌خرید، چون براساس تحلیل و بررسی به این نتیجه رسیده‌اید که به مرور زمان قیمت و ارزش آن کالا افزایش می‌یابد و شما سود خواهید کرد.
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن نیز دقیقاً با هدف رسیدن به سود در آینده انجام می‌شود. توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در حوزۀ ملک و املاک، نیاز به دانش و آگاهی دارید. در غیر این صورت نه تنها سود نخواهید کرد، بلکه ممکن است ضرر کنید و تمام دارایی خود را نیز از دست بدهید.
بازار مسکن چه ویژگی‌هایی دارد؟
بازار مسکن جزو بازارهایی است که در مقایسه با سایر بازارهای سرمایه گذاری، ثبات بیشتری دارد. رشد یا کاهش قیمت در آن در طول زمان و با توجه به عوامل و پارامترهای مختلف ایجاد می‌شود. البته برخلاف تصور بعضی افراد، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن همیشه هم سودده نیست و ممکن است مثل هر بازار دیگری، ضرر و زیان نیز در آن وجود داشته باشد. اما این مسئله قابل انکار نیست که به جز چند برهۀ کوتاه، بازار مسکن در اغلب اوقات رو به رشد و مثبت بوده است. همین مسئله نیز موجب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار در مقایسه با بازارهای دیگر مثل بورس و طلا، کمتر باشد.
| بیشتر بخوانید: برای سرمایه گذاری در بازار املاک خرید خانه بهتر است یا مغازه؟ |
چه عواملی بر نوسان قیمت در بازار مسکن تأثیر می‌گذارد؟
عوامل زیادی بر روی نوسان قیمت‌های بازار مسکن تأثیر می‌گذارند، اما بعضی از این عوامل مهم‌تر و تأثیرگذارتر هستند. ما در ادامه به مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل نوسان قیمت‌ها در بازار مسکن اشاره خواهیم کرد.
عوامل زیادی بر روی نوسان قیمت‌های بازار مسکن تأثیر می‌گذارند، اما بعضی از این عوامل مهم‌تر و تأثیرگذارتر هستند. ما در ادامه به مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل نوسان قیمت‌ها در بازار مسکن اشاره خواهیم کرد.
قیمت ارز
نوسان قیمت ارز در داخل کشور و عدم ثبات آن، یکی از مهم‌ترین عواملی است که تأثیر زیاد و مستقیمی روی نوسان قیمت‌ها در بازار مسکن می‌گذارد.
قیمت طلا
افزایش یا کاهش قیمت طلا نیز می‌تواند روی نوسان قیمت‌های بازار مسکن اثرگذار باشد.
رشد یا کاهش میزان عرضه و تقاضا
ممکن است گاهی میزان تقاضا برای خرید و سرمایه‌گذاری در بازار مسکن زیاد باشد. بعضی وقت‌ها نیز تقاضای سرمایه گذاری در این بازار به دلایل مختلف کم است. کاهش یا افزایش میزان تقاضا، تأثیر مستقیمی روی نوسان قیمت‌ها در بازار مسکن خواهد گذاشت.
بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن چه زمانی است؟
فعالان حوزۀ مسکن به خوبی می‌دانند که نمودار قیمت مسکن در ایران، بازه‌ای حدوداً چهار ساله دارد. اما این جمله به چه مفهوم است؟ معمولاً بعد از یک بازۀ چهار سالۀ رکود در بازار مسکن، قیمت‌ها به‌صورت ناگهانی جهش و افزایش خواهند داشت. در ابتدای این دوره‌های چهار ساله، قیمت‌ها با شیب بسیار کمی در حال افزایش خواهند بود. بعد از گذشت دو سال، قیمت‌ها در این بازار به ثبات نسبی می‌رسند و پس از آن افزایش خواهند یافت. برای اینکه بدانید هم اکنون در چه دوره‌ای از بازۀ چهار ساله هستیم، بهترین راه مشورت با متخصصان و فعالان حوزۀ مسکن است.
| بیشتر بخوانید: دسترسی به اطلاعات تماس با بهترین مشاوران املاک در شهر خودتان |
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن چه اصولی دارد؟
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن و املاک نیز مثل هر بازار دیگری اصول و شیوه‌های خود را دارد. اگر با این اصول و تکنیک‌ها آشنا باشید، می‌توانید بهترین و پرسودترین سرمایه‌گذاری را بکنید. ما در ادامه به مهم‌ترین و اصلی‌ترین اصول سرمایه گذاری در بازار مسکن اشاره خواهیم کرد.
تحلیل درست و منطقی
مهم‌ترین اصل سرمایه‌گذاری در بازار مسکن تحلیل قیمت‌ها در بازۀ زمانی است. به عبارت بهتر شما باید پیش از سرمایه گذاری بدانید که قیمت‌ها در چه وضعیتی قرار دارند و فاصله‌شان از آغاز جهش یا رکود چقدر است.
تحقیق و بررسی
شما در این مرحله باید دربارۀ محله و موقعیت مکانی مناسب برای خرید ملک و سرمایه گذاری تحقیق کنید.
کم کردن هزینه‌های جانبی
در بازارهای دیگر سرمایه گذاری مثل بورس و طلا، هزینه‌های جانبی چندانی وجود ندارد. اما در بازار مسکن باید هزینه‌هایی برای مالیات، کمیسیون‌ها، عوارض و… پرداخت. شما باید سعی کنید تا جایی که امکان دارد، این هزینه‌ها را مدیریت و کم کنید.
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن چه انواعی دارد؟
انواع مختلفی از شیوه‌های سرمایه گذاری در بازار املاک وجود دارد که مهم‌ترینشان عبارتند از:
سرمایه گذاری در حوزۀ املاک مسکونی
این سرمایه گذاری شامل مواردی مثل خرید خانه و ویلا و اجاره دادن آنها، ساخت و ساز در حوزۀ پروژه‌های مسکونی بزرگ یا کوچک، ساخت شهرک‌های مسکونی و ویلاهای شهرکی و… می‌شود.
| بیشتر بخوانید: مالیات بر مسکن چیست و چه انواعی دارد؟ |
سرمایه گذاری در حوزۀ مستغلات تجاری
این مورد مواردی مثل خرید شرکت‌های اداری، دفاتر کار، کارخانه، مغازه، املاک یا کارگاه‌های صنعتی، ساختمان‌های چند واحدی تجاری و… را شامل می‌شود.
سرمایه گذاری در حوزۀ باغ و زمین
در این نوع از سرمایه گذاری، زمین‌های مختلف با اهدافی مثل توسعۀ تجاری، کشاورزی، معدن یا ساخت و سازهای مسکونی خریداری می‌شوند.
مزایای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن چیست؟
کارشناسان مزایای زیادی برای سرمایه گذاری در حوزۀ املاک را برمی‌شمرند. ما از این میان قصد داریم در ادامه به مهم‌ترین مزایای این نوع از سرمایه‌گذاری اشاره کنیم.
داشتن درآمد از مبالغ اجاره بها
ملکی که شما با هدف سرمایه گذاری می‌خرید، می‌تواند به یک منبع درآمد برایتان تبدیل شود. اگر شما خانه‌تان را اجاره دهید، مبلغ اجاره بهای آن می‌تواند به یک منبع درآمد خوب تبدیل شود.
داشتن درآمد از مبلغ رهن خانه با سرمایه‌گذاری در بازار مسکن
اگر شما خانۀ خود را به رهن بدهید، با مبلغ حاصل از رهن می‌توانید به صورت مجدد سرمایه‌گذاری کنید. همچنین می‌توانید از پول رهن خانه به عنوان یک منبع درآمد جانبی نیز استفاده کنید.
| بیشتر بخوانید: مالیات بر درآمد اجاره املاک و مستغلات و آشنایی با انواع آن |
نیاز نداشتن به اطلاعات تخصصی برای سرمایه گذاری
بیشتر بازارهای سرمایه گذاری و به خصوص بورس، برای فعالیت نیاز به دانش و اطلاعات تخصصی دارند. اما این مسئله چندان دربارۀ بازار مسکن و املاک صدق نمی‌کند. البته شما برای سرمایه گذاری در این حوزه هم باید با آگاهی و مشورت با دیگران عمل کنید. اما به صورت کلی، بازار مسکن در مقایسه با بازارهای دیگر، چالش‌های کمتری دارد.
سود کردن در نتیجۀ افزایش تورم
اگر شما یک ملک داشته باشید، تورم موجود در بازار مسکن می‌تواند به نفعتان باشد! زیرا درآمد و سود شما با افزایش قیمت‌ها افزایش چشمگیری خواهد داشت.
کسب سود از طریق نوسازی خانه
اگر شما خانه‌ای را که دارید نوسازی کنید و مثلاً آن را به یک ساختمان چندین طبقه‌ای تبدیل کنید، می‌توانید ارزش ملک خود را بالاتر ببرید. طبیعی است که هرچه ارزش خانۀ شما بیشتر باشد، بیشتر سود خواهید کرد.
ریسک کمتر سرمایه‌گذاری در بازار مسکن
ریسک سرمایه گذاری در بازارهایی مثل طلا یا بورس بسیار زیاد است. به این معنا که ممکن است شما به عنوان سرمایه گذار، در یک بازۀ زمانی نسبتاً کوتاه، نوسان قیمت شدیدی را تجربه کنید. اما شیب نمودار تغییر قیمت‌ها در بازار مسکن ملایم و نسبتاً معقول است. همین مسئله نیز بازار املاک را به یکی از امن‌ترین بازارها برای سرمایه گذاری تبدیل کرده است.
| بیشتر بخوانید: بازار مسکن، بورس، طلا و ارز و مقایسه آنها در چند سال اخیر |
داشتن امکان تغییر کاربری هنگام سرمایه‌گذاری در بازار مسکن
اگر شما یک خانه داشته باشید، در اغلب مواقع این شانس را دارید که کاربری آن را تغییر دهید. تغییر کاربری ملک نیز معمولاً قیمت آن را افزایش خواهد داشت. مثلاً شما می‌توانید با طی کردن مراحل قانونی، ملک مسکونی خود را به تجاری تغییر کاربری دهید.
| بیشتر بخوانید: تغییر کاربری مسکونی به تجاری، آشنایی با نحوه تبدیل آن |
داشتن حق استفاده از انواع تسهیلات مسکن
شما با سرمایه‌گذاری در حوزۀ مسکن می‌توانید از تسهیلات مختلفی استفاده کنید. این امکانی است که به بازارهای مسکن منحصر می‌شود و در بازارهای دیگر سرمایه گذاری وجود ندارد.
تنوع در حوزه‌ها و شیوه‌های سرمایه گذاری
دست شما در هنگام سرمایه گذاری در بازارهای مربوط به مسکن باز است و انتخاب‌های مختلفی پیش رویتان قرار دارد. شما می‌توانید با خرید زمین و باغ، خانه‌های قدیمی، خانه‌های ویلایی، خرید آپارتمان، خرید املاک اداری، خرید مسکن ملی و مسکن مهر، خرید املاک تجاری و… در این حوزه سرمایه گذاری کنید.
معایب سرمایه‌گذاری در بازار مسکن چیست؟
هر کدام از بازارهای سرمایه گذاری، مزایا و معایب مختلفی دارند. بازاری نیست که بتوان گفت هیچ عیبی ندارد و سراسر حسن است. اما باید بازار مورد نظر خودمان را بعد از بررسی وضعیت خودمان و شرایط بازارهای مختلف انتخاب کنیم. ما در ادامه به بعضی از ضعف‌ها و معایبی که بازار مسکن و سرمایه‌گذاری در آن وجود دارد پرداخته‌ایم.
نیاز داشتن به نقدینگی زیاد
سرمایه گذاری در حوزۀ املاک معمولاً به میزان نقدینگی زیادی نیاز دارد. به همین دلیل هم بسیاری از سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند وارد بازارهای دیگر شوند. زیرا در بازارهایی مثل طلا و بورس، با مبالغ به مراتب کمتری هم می‌توان سرمایه گذاری کرد.
هزینه‌های مربوط به نگهداری از ملک و استهلاک آن
خانه‌ها به مرور زمان قدیمی می‌شوند و نیاز به نگهداری و تعمیرات دارند. البته شما می‌توانید برای کم کردن این هزینه‌ها، در زمان خرید خانه‌هایی را انتخاب کنید که تازه ساخته شده‌اند. چنین خانه‌هایی معمولاً تا چندین سال به تعمیرات اساسی و هزینه بر نیازی نخواهند داشت.
انجام مراحل اداری و قانونی
برای خرید خانه باید به اداراتی مثل ثبت اسناد، شهرداری، ادارۀ امور مالیات و دارایی و… مراجعه کرد. همچنین باید هزینه‌هایی نیز برای عوارض، مالیات و… پرداخت.
| بیشتر بخوانید: خرید خانه ویلایی در تهران |
سرعت نقد شوندگی کم
اگر شما در بازاری مثل طلا سرمایه گذاری کرده و مثلاً سکه خریده باشید، در صورت نیاز می‌توانید آنها را در طی یک الی چند روز نقد کنید. اما سرمایه گذاری در املاک معمولاً اینگونه نیست. سرعت نقد شوندگی در حوزۀ مسکن نسبتاً پایین است و به عواملی مثل وضعیت نوسان در بازار، میزان تقاضا و… بستگی دارد. توجه داشته باشید که هر چه متراژ خانۀ شما بیشتر باشد، ممکن است سرعت نقد شوندگی آن کمتر شود. زیرا میزان سرمایۀ بیشتری برای خرید آن مورد نیاز خواهد بود.
سود کمتر نسبت به بازارهای موازی
با توجه به آمار می‌توان گفت که میزان سود سرمایه گذاران در بازار مسکن در مقایسه با سود بازارهایی مثل طلا و بورس کمتر است. اما به همان میزان ثبات و امنیت بیشتری دارد. بنابراین اگر شما فردی هستید که سود زیاد برایتان مهم‌تر از ثابت بازار است، شاید سرمایه گذاری در حوزۀ مسکن برایتان انتخاب مناسبی نباشد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به تمام مسائلی که پیرامون سرمایه‌گذاری در بازار مسکن وجود دارد بپردازیم. اگر قصد سرمایه گذاری در این حوزه را دارید، قطعاً باید اطلاعات و دانش تخصصی بیشتری کسب کنید. مشاوره با متخصصان حوزۀ ملک و املاک نیز می‌تواند به شما کمک کند سرمایه گذاری اصولی و کم‌ریسک‌تری داشته باشید. به خاطر داشته باشید که سرمایه گذاری، در هر حوزه‌ای که باشد، یک هنر است و مهارتی است که نیاز به یادگیری و تمرین دارد.