کاشی و سرامیک جزو پرکاربردترین مصالح ساختمانی هستند; که معمولاً از آنها به عنوان پوشش نهایی در دیوارهای داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. کاشی‌ها در ابعاد و طرح‌ها و انواع مختلفی تولید میشوند و می‌توان از آنها به عنوان عایق مناسبی برای رطوبت استفاده کرد. کاشی‌ها و سرامیک‌ها را معمولاً در مرحلۀ نازک کاری ساختمان‌ها انجام می‌دهند.
از کاشی و سرامیک از گذشته تا امروز استفاده‌های زیادی به عنوان دیوارپوش و کف پوش‌های سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه، گلخانه، حمام و… شده است. کاشی‌ها را می‌توان براساس استفاده شدن یا نشدن لعاب در ساختار آنها از یکدیگر متمایز کرد.
در این مقاله بعد از معرفی اجمالی کاشی و سرامیک، به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو مصالح ساختمانی خواهیم پرداخت. در ادامه نیز به نکات مهمی که در زمان انتخاب و خرید باید به آنها توجه کنید اشاره خواهیم داشت. بنابراین اگر در این روزها قصد خرید کاشی و سرامیک دارید و می‌خواهید دربارۀ آنها اطلاعات کاربردی و مفید به دست بیاورید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.
فهرست سر تیتر مطالب در مقاله: کاشی و سرامیک چه انواعی دارند؟ آشنایی با رایج‌ترین مدل‌ها در ساختمان‌سازی
کاشی چیست؟
کاشی به قطعه سنگ‌های مصنوعی می‌گویند که در ابعاد مختلفی تولید میشوند و معمولاً ضخامتشان بیشتر از چند میلی‌متر نیست. یک روی کاشی‌ها سطحی شیشه‌ای دارد و کاملاًّ صیقلی و صاف است. کاشی‌ها مصالحی سفالی و سرامیکی هستند که کاربردها و اهمیت زیادی در ساختمان‌سازی دارند; و از آنها برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین تأمین بهداشت و عایق رطوبتی استفاده می‌شود.
کاشی و سرامیک نوعی از مصالح هستند که معمولاً از خاک رس، شن و مواد معدنی ساخته میشوند. شکل کلی کاشی‌ها تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند; و در بازار مصالح ساختمانی ایران انواع کاشی‌های گرد، بیضی، مربعی و مستطیلی موجود هستند.
کاشی و سرامیک چه انواعی دارد؟
انواع مختلفی از کاشی و سرامیک در بازار موجود هستند که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
کاشی‌های لعابی دیواری
فرآورده‌هایی سرامیکی هستند که از دانه‌های ظریف و متخلخل بلورین و معمولاً در حرارتی بالاتر از 1000 درجۀ سانتی گراد پخته میشوند. یک رویه این کاشی‌ها از لعاب پوشیده شده که در انواع براق، نیمه براق و مات تولید میشوند. از این کاشی‌ها اغلب برای پوشاندن دیوارهای دستشویی، آشپزخانه، حمام، مراکز بهداشتی و… که قابل شستشو هستند استفاده می‌شود.
کاشی‌های وینیلی آزبستی
این کاشی‌ها از رزین وینیلی ترموپلاستیک، مواد پایدار کننده و روان کننده و با افزودن رنگینه و مواد پر کنندۀ آزبستی تولید میشوند. این مواد در حالت گرم با یکدیگر مخلوط و به صورت ورقه‌هایی با ضخامت ۵/۱ الی ۳ میلی‌متر زیر فشار شدید پرس شکل داده میشوند. کاشی‌های آزبستی طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی دارند.
انواع کاشی و سرامیک : کاشی‌های آجر شیشه‌ای
این کاشی‌ها به نوعی از آجر‌ها گفته می‌شود که برای جلوگیری از عبور نور از فضاهای مختلف طراحی و تولید شده‌اند; و براساس نیاز و خواستۀ مشتریان در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف عرضه میشوند. فضای عمومی ساختمان‌ها معمولاً به نور زیادی نیاز دارند. اما استفاده از شیشه‌های سراسری به جای دیوارها در خانه به دلیل مقاوم نبودن شیشه در مقابل عوامل مختلف محیطی و داشتن قابلیت انتقال حرارت و صوت چندان مناسب نیست. آجرهای شیشه‌ای هم قابلیت انتقال نور را دارند و هم اغلب ویژگی‌های یک دیوار محکم و دارای استقامت آجری را نیز خواهند داشت.
| بیشتر بخوانید: کف پوش مناسب برای خانه چیست و چه انواعی دارد؟ |
کاشی‌های آسفالتی
این کاشی‌ها از فیبرهای آزبستی و ترکیبی از چسبنده‌های قیری مخصوص مواد رنگی ساخته میشوند. البته ممکن است در بعضی مواقع با هدف افزایش تاب، پلی‌استایرین هم به این ترکیب افزوده شود. ضخامت این ورقه‌ها بین 3 تا 5 میلی متر خواهد بود. کاشی و سرامیک آسفالتی طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی دارد و می‌توانید آنها را روی زیرسازهای چوبی; بتن و آسفالت ماستیک نصب کنید. توجه داشته باشید که پیش از نصب کاشی و سرامیک حتماً باید سطح زیر آن را به صورت کامل تمیز و صاف کنید; در غیر این صورت کاشی‌ها دقیق و کامل نصب نمی‌شوند و بعد از مدت کوتاهی ترک خواهند خورد. کاشی‌های آسفالتی مقاومت زیادی در برابر آب دارند، اما تماس با اسیدهای آلی و حلال‌های نفتی آسیب‌های جدی به آنها خواهد رساند. بنابراین شما نمی‌توانید از این کاشی‌ها در ساختمان‌های صنعتی استفاده کنید.
انواع کاشی و سرامیک : کاشی‌های فیبر معدنی
این کاشی‌ها را معمولاً از پشم‌های معدنی می‌سازند. ممکن است این کاشی‌ها را به صورت سوراخ دار یا شکاف دار بسازند. با این کار کیفیت جذب صوت آنها نیز افزایش خواهد یافت. مصالح ساختمانی شکاف دار انرژی صوتی را از طریق ایجاد کردن اصطکاک بین حفره‌های ریز موجود در میان فیبرهای مستقل از هم، مستهلک می‌کنند. هر چه تعداد سوراخ‌ها و حفره‌ها در کاشی‌های فیبر معدنی افزایش پیدا کند; کاهش انرژی صوتی در محل را شاهد خواهیم بود. از این مصالح معمولاً در ساختمان‌های فرهنگی، صنعتی و مؤسسه‌های علمی استفاده می‌شود. زیرا در این بناها حداکثر نفوذ و رنگ‌پذیری مورد نظر است.
کاشی‌های سلولزی
این کاشی‌ها از قدیمی‌ترین و ارزان ترین نوع کاشی و سرامیک آکوستیک هستند و معمولاً از تفاله و الیاف نیشکر ساخته میشوند. کاشی فیبر نیشکر را اغلب به صورت سوراخ دار می‌سازند تا صدا بتواند به حفره‌هایی که بین الیاف آن وجود دارد برسد. با این کار میزان و کیفیت جذب صوت نیز در این مصالح افزایش خواهد یافت. بافت و ظاهر این کاشی‌ها تنوع زیادی دارد و با اینکه پیشروی آتش در آنها کند است، اما ضد حریق نیستند. همچنین در صورت جذب رطوبت، ابعاد آنها تغییر یافته و از میزان مقاومتشان نیز کاسته خواهد شد.
| بیشتر بخوانید: سیستم گرمایش از کف چیست و چه مزایایی دارد؟ |
کاشی‌های موزائیکی
به هر نوع از انواع کاشی که در اندازۀ مربع‌های 5 سانتی متری یا کوچک‌تر از آن و از خاک پرسلانی ریزدانه یا شیشه ساخته شده باشند، کاشی موزائیکی گفته می‌شود. این کاشی‌ها مقاومت نسبتاً زیادی در برابر جذب آب، ضربه، رنگ پذیری، ساییدگی و ضربه‌های مختلف دارند. به همین دلیل هم می‌توانید از آنها با خیالی آسوده برای پوشاندن سطوح مختلف و متنوع استفاده کنید.
کاشی سرامیکی چیست؟
حتماً نام کاشی سرامیکی به گوشتان خورده است، اما شاید ندانید دقیقاً منظور از آن چیست و به چه کاشی‌هایی گفته می‌شود. کاشی سرامیکی یکی از مهم‌ترین محصولات و مصالح در صنعت‌های ساختمانی است و از آن به عنوان پوشش دیوارها و فضاهای مختلف استفاده می‌شود. این مصالح علاوه بر زیبا کردن ظاهری محیط، از نفوذ رطوبت به آن نیز جلوگیری می‌کنند و از این طریق بهداشت محیط را تأمین خواهند کرد. کاشی‌های سرامیکی در طرح‌ها و رنگ‌های بسیار مختلف و متنوعی تولید میشوند. این کاشی‌ها براساس معیارهای مختلف به دسته‌ها و گروه‌های مختلفی تقسیم میشوند که در ادامه به آنها اشاره شده است.
معیارهای دسته‌بندی انواع کاشی‌های سرامیکی
این کاشی‌ها براساس ظاهر، رنگ، محل استفاده و نصب، لعاب، میزان تخلخل و نوع پختشان به گروه‌ها و انواع مختلفی تقسیم میشوند.
رنگ و ظاهر کاشی و سرامیک
بدنه‌های تیره یا قرمز پخت
بدنه‌های روشن و سفید
محل استفاده و نصب
به عنوان پوشش دیوار
به عنوان پوشش کف
| بیشتر بخوانید: سقف کاذب چه نقشی در معماری و دکوراسیون داخلی خانه‌ها دارد؟ |
میزان تخلخل کاشی و سرامیک
- محصولات متخلخل که میزان جذب آب در آنها بعد از پخت حدود 10 درصد بیشتر است.
- محصولات زجاجی، که در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید میشوند. میزان جذب آب در این کاشی‌ها بعد از پخت کمتر از 6 درصد خواهد بود. از کاشی‌های زجاجی معمولاً به عنوان کف پوش‌های داخل و خارج از ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
میزان و نوع لعاب
کاشی و سرامیک به طور کلی در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید می‌شود.
سرامیک‌ها چه انواعی دارند؟
سرامیک‌ها به صورت کلی به چهار گروه اصلی تقسیم میشوند:
- فراورده‌های ویژه و تکنیکی سرامیکی (مثل کاشی و سرامیک های آنتی اسید)
- سرامیک‌های دیر گداز یا دارای درجۀ ذوب بالا
- سرامیک ضخیم
- سرامیک‌های ظریف
تفاوت کاشی و سرامیک در چیست؟
امروزه کارخانه‌ها و مراکز تولیدی زیادی در سراسر کشور اقدام به تولید کاشی و سرامیک کرده‌اند. به همین دلیل هم هست که تنوع این محصولات در بازار بسیار زیاد است و برای هر سلیقه و نیازی محصولی خاص وجود دارد. کاشی و سرامیک معمولاً دو نوع از مصالح ساختمانی هستند که ما نامشان را معمولاً همراه هم می‌شنویم. اما این دو تفاوت‌هایی ساختاری نیز با یکدیگر دارند که شناخت آنها بسیار مهم و ضروری است. در ادامه به تفاوت‌های مهم کاشی و سرامیک با یکدیگر می‌پردازیم.
اجزای تشکیل دهندۀ کاشی
کاشی‌ها از دو بخش سفالی و لعاب ساخته میشوند. بخش سفالی درواقع به منزلۀ استخوان بندی کاشی و بخش لعابی روکش آن است. اگر لعاب کاشی از جنس سرامیک باشد به کاشی مربوطه سرامیک یا سرامیکی می‌گویند.
| بیشتر بخوانید: طرح‌های خلاقانۀ دکوراسیون و معماری هال و نشیمن |
میزان مقاومت و استحکام کاشی و سرامیک
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های کاشی و سرامیک‌ها در میزان استحکام آنهاست. کاشی‌ها وزن کمتر و ظرافت بیشتری دارند. به همین دلیل هم آسیب پذیرتر هستند و معمولاً به عنوان پوشش دیوارها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما سرامیک‌ها وزن بیشتر و مقاومت بالاتری دارند و معمولاً برای استفاده در بخش کف پوش بسیار مناسب و کاربردی خواهند بود.
میزان جذب آب در کاشی و سرامیک
کاشی‌ها آب بیشتری نسبت به سرامیک‌ها جذب می‌کنند. به همین دلیل هم هست که از آنها اغلب به‌عنوان دیوارپوش استفاده می‌شود. اما در مواقعی هم از برخی انواع سرامیک برای دیوارپوش و کف پوش ساختمان‌ها استفاده می‌کنند.
مزایای استفاده از کاشی و سرامیک چیست؟
استفاده از کاشی و سرامیک در صنعت ساختمان سازی مزایای زیادی دارد که در ادامه به مهم‌ترینشان اشاره خواهد شد:
مقاومت و ماندگاری
یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از انواع سرامیک و کاشی مقاومت و ماندگاری خوب آنها در برابر خط و خش و ضربه‌های مختلف است. به همین دلیل هم هست که از آنها به عنوان کف پوش ساختمان‌ها نیز استفاده می‌شود. این محصولات همچنین مقاومت زیادی هم در برابر جذب رطوبت دارند. بنابراین استفاده و نصب آنها در محل‌های مرطوبی مثل حمام و دستشویی بسیار رایج و کاربردی است.
ثابت بودن رنگ
رنگ کاشی‌ها و سرامیک‌ها به دلیل داشتن پوشش‌های لعابی معمولاً ماندگار و ثابت است. مسئله‌ای که دربارۀ کف پوش‌های چوبی وجود دارد این است که ممکن است اشعه‌های آفتاب موجب تغییر رنگ آنها شود و به مرور زمان رنگ آنها تغییر کند. اما سرامیک و کاشی‌هایی که لعاب دار هستند این مشکل را ندارند و رنگ آنها در طول زمان ثابت باقی خواهد ماند.
| بیشتر بخوانید: خرید آپارتمان مسکونی در تهران با بهترین قیمت |
مزایا و معایب استفاده از کاشی و سرامیک در ساختمان‌ها چیست؟
استفاده از سرامیک و کاشی نیز مزایا و معایبی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزیت‌ها و معایب آن اشاره شده است.
مزایای نصب کاشی و سرامیک
- مناسب بودن قیمت
- حمل و جابجایی ساده
- ساده بودن فرایند نصب و اجرا
- نگهداری و تمیز شدن آسان
- بهداشتی بودن به دلیل اینکه شستشوی راحتی دارند.
- عایق حرارتی مناسب
- تنوع بالا در طرح‌ها و رنگ‌ها
- ماندگاری و دوام زیاد
- مقاوم بودن در برابر تابش مستقیم نور خورشید
- ضد حریق بودن و مقاومت بالا در برابر انواع مواد شیمیایی
معایب نصب کاشی و سرامیک
- شکننده هستند. به همین دلیل هم باید با دقت و ظرافت زیادی نصب شوند.
- تمیز کردن درز بین کاشی‌ها بعد از گذشت زمان دشوار خواهد شد.
- قبل از نصب سرامیک و کاشی باید لایۀ زیرین آن را عایق بندی کنید. زیرا آب می‌تواند از بین درز کاشی‌ها به لایۀ زیری نفوذ کند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم که بعد از معرفی انواع مختلف کاشی و سرامیک‌ها، ویژگی‌های مختلف آنها را بررسی کنیم. امیدواریم که مطالعۀ این متن برای شما مفید بوده باشد.