یکی از مظاهر شهرنشینی و تمدن و تغییر سبک زندگی مردم، رواج آپارتمان نشینی است. وقتی صحبت از آپارتمان نشینی به میان می‌آید، اولین چیزی که به ذهن اغلب افراد می‌رسد، فرهنگ آپارتمان نشینی است. آپارتمان نشینی قواعد و قوانین مربوط به خودش را دارد. در این میان نیز ممکن است افرادی باشند که به هر دلیلی این قوانین را رعایت نکنند. در این صورت کل واحدهای یک مجتمع مسکونی با مشکل مواجه خواهند شد.
مشکلات زندگی آپارتمانی از جایی آغاز شد که خانواده‌های سنتی فکر می‌کردند زندگی در آپارتمان‌ها فرقی با خانه‌های حیاط‌دار ندارد. بنابراین از نظر برخی افراد بلند صحبت کردن، رفت و آمد کردن در هر ساعت از شبانه روز، بلند بودن صدای تلویزیون، بازی کردن و دویدن بچه‌ها داخل خانه، مهمانی‌های پر سر و صدای آخر هفته و… عادی بود. به قول معروف: چهار دیواری اختیاری! متأسفانه این طرز تفکر در دنیای جدید امروز مردود است. بنابراین همۀ ما باید سعی کنیم با قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی آشنا شویم و آنها را رعایت کنیم.
فهرست سر تیتر مطالب در مقاله: همه چیز درباره فرهنگ آپارتمان نشینی و قوانین آن
فرهنگ آپارتمان نشینی چیست؟
فرهنگ آپارتمان نشینی به مجموعۀ قوانینی گفته می‌شود که همۀ ساکنان آپارتمان‌ها ملزم به رعایت آن هستند. رعایت این قوانین موجب بهبود کیفیت زندگی و روابط همسایگان در یک آپارتمان خواهد شد. در ایران چندین سال است که آپارتمان نشینی بسیار رایج شده است. بنابراین لازم است که همۀ ما اطلاعات و درک کاملی از فرهنگ و قوانین آپارتمان نشینی داشته باشیم. این آگاهی موجب جلوگیری از ایجاد مشکلات و اختلافات مختلف در بین همسایگان خواهد شد.
آپارتمان نشینی چه قواعدی دارد؟
هر آپارتمانی مجموعه قوانین ویژه‌ای برای خود دارد. این قوانین را معمولاً مدیر ساختمان با همفکری سایر ساکنان تصویب و اجرا می‌کند. بنابراین قانون ثابتی برای همۀ آپارتمان‌ها وجود ندارد. به عنوان مثال نگهداری حیوانات خانگی در بعضی از آپارتمان‌ها ممنوع است. اما ممکن است در یک آپارتمان دیگر که همۀ ساکنان حیوان خانگی دارند، بر سر این موضوع به توافق رسیده باشند.
به دلیل ثابت نبودن قوانین آپارتمان نشینی بهتر است قبل از خرید یا اجارۀ آپارتمان، از قوانین آن مطلع شوید. در صورتی که در ساختمان ساکن شدید، موظف هستید که تمام قوانین آن را رعایت کنید.
چند نوع مالکیت در آپارتمان‌ها وجود دارد؟
دو بخش کلی در مالکیت آپارتمان‌ها تعریف شده است:
1. مالکیت اختصاصی
بخش اختصاصی به بخش‌هایی از ملک گفته می‌شود که فقط صاحب آپارتمان حق استفاده از آن را داشته باشد. مثل بالکن.
2. مالکیت مشترک
در مالکیت مشترک تمام مالکان حق استفاده از بخش‌های خاصی را به طور مشترک دارند. در واقع این بخش‌ها برای استفادۀ عموم ساکنان احداث شده و در سند اختصاصی نیامده است. بعضی از بخش‌هایی که مالکیت آنها در آپارتمان‌ها مشترک است عبارتند از:
- زمین زیر بنا
- پمپ و منبع آب
- مرکزهای تهویه و حرارت
- انبارهای عمومی ساختمان
- اتاق‌های سرایداری
- آسانسور
- برق و تلفن
- چاه‌های فاضلاب
- هر نوع لوله‌ای اعم از لوله‌های گاز و فاضلاب
- گذرگاه‌های شوت زباله
- تأسیسات مربوط به راه پله‌ها
- تأسیسات تأمین کنندۀ روشنایی
- پشت بام و تأسیسات آن
- نمای خارجی و محوطۀ ساختمان
برای رعایت فرهنگ آپارتمان نشینی چه کارهایی باید انجام بدهیم؟
در هنگام رفت و آمد سر و صدای زیادی ایجاد نکنید.
فاصلۀ بین در ورودی ساختمان‌ها تا در واحدهای آپارتمان همیشه پرتردد هستند. سعی کنید در این مسیرها تا حد امکان سر و صدای اضافی ایجاد نکنید. ممکن است این صداها موجب ناراحتی و اعتراض همسایه‌های دیگر بشود. برای جلوگیری از ایجاد سر و صدای اضافی، این موارد را رعایت کنید:
- در هنگام تردد از راه پله‌ها، خصوصاً صبح زود و ساعت‌های پایانی شب، پاهایتان را محکم به زمین نکوبید.
- اگر از آسانسور استفاده می‌کنید، هنگام خروج از آن در آسانسور را به آرامی ببندید.
- در راهروها با صدای آهسته صحبت کنید.
- درهای ساختمان را به آرامی باز و بسته کنید.
- حتی الامکان در فضای مشترک داخل ساختمان با گوشی تلفن همراهتان صحبت نکنید.
شارژ خود را به موقع پرداخت کنید.
یکی از مهم‌ترین اجزای فرهنگ آپارتمان نشینی، پرداخت کامل و به موقع شارژ واحدتان است. پرداخت نشدن به موقع شارژ ساختمان، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آپارتمان نشینی برای اغلب افراد است. بعضی از افراد، خصوصاً اگر اولین تجربۀ آپارتمان نشینی‌شان باشد، پرداخت شارژ را هزینه‌ای اضافی تلقی می‌کنند. هزینه شارژ ماهانه براساس یک توافق کلی با ساکنان توسط مدیر ساختمان جمع‌آوری و خرج می‌شود. مبلغ شارژ ماهانه معمولاً برای پرداخت هزینه‌های قسمت‌های مشاع ساختمان و تعمیرات کلی و نظافت و… صرف خواهد شد.
جابجایی به‌موقع زباله‌هایتان را جدی بگیرید.
در هر محله و ساختمانی ساعت مشخصی برای جمع‌آوری زباله‌ها وجود دارد. سعی کنید که زباله‌هایتان را هر روز در همان ساعت مقرر از خانه بیرون ببرید. دقت کنید که نایلون زبالۀ شما پاره نباشد. چون در این صورت ریختن زباله‌ها یا شیرۀ آن درون آسانسور یا راه پله‌ها موجب ایجاد بوی بد و آلودگی خواهد شد.
به فکر درآمدزایی از انباری و پارکینگ خودتان نباشید!
در بعضی ساختمان‌ها انباری واحدها در پارکینگ قرار دارد. ممکن است بعضی ساکنان به هر دلیلی از انباری یا پارکینگ خودشان استفاده نکنند. در چنین مواقعی بعضی‌ها ممکن است فکر کنند که به‌جای خالی ماندن پارکینگ و انباری، بهتر است آن را به افرادی خارج از ساختمان اجاره بدهند. تا جایی که ممکن است از انجام این کار پرهیز کنید. چون اغلب همسایه‌ها با ورد یک غریبه به ساختمان مخالف هستند. ممکن است بعضی‌ها به علت اختلال در امنیت از شما شکایت هم بکنند. بنابراین یکی از مهم‌ترین قواعد فرهنگ آپارتمان نشینی، احترام گذاشتن به حریم و امنیت همسایگان دیگر است.
از اموال عمومی و مشترک محافظت کنید.
بعضی از اموال ساختمان‌ها مثل آسانسور، لامپ راه پله‌ها، آیفون و… بین همۀ ساکنان مشترک هستند. اگر هر کدام از این اموال آسیبی ببیند، همۀ افراد با مشکلات جدی مواجه خواهند شد. پس سعی کنید به سهم خودتان به گونه‌ای از این وسیله‌ها استفاده کنید که آسیبی به آنها نرسد. به عنوان مثال هیچ وقت از آسانسور برای اثاث‌کشی و جابجا کردن وسایل سنگین استفاده نکنید.
وسایل شخصی خود را در مکان‌های عمومی و مشترک قرار ندهید.
احتمالاً برای شما هم پیش آمده که یکی از همسایگان بدون در نظر گرفتن حال همسایگان، یکی از وسایل خود مثل جاکفشی را در محیط مشترک قرار بدهد. بهتر است از انجام دادن چنین کارهایی دوری کنید. با این کارها احتمالاً همسایگان خود را ناراضی و حقوق آنها را ضایع خواهید کرد. رعایت این مسئله وقتی مهم‌تر می‌شود که در هر طبقه چندین واحد در کنار هم وجود داشته باشد. تصور کنید که هر کدام از این واحدها یک گلدان و جاکفشی را کنار در ورودی قرار بدهد. تصور شلوغی حاصل از این کار هم کلافه کننده است! فاصلۀ این واحدها از یکدیگر کم است و وسیله‌های اضافی موجب بسته شدن راه عبور خواهد شد.
از نگهداری وسایل خطرناک در ساختمان بپرهیزید.
برخی از ساکنان بدون توجه به اصول و فرهنگ آپارتمان نشینی، در داخل واحد یا انباری خود وسایل خطرناکی مثل کپسول گاز و بشکۀ بنزین نگه می‌دارند. این وسایل بسیار خطرناک هستند و یک اتصال کوتاه برق برای ایجاد یک فاجعه در این ساختمان کافی است. در آپارتمان نشینی، هر حادثه‌ای که برای شما اتفاق بیفتد، برای دیگران هم تهدید کننده است. بنابراین هرگز از چنین وسایلی در داخل ساختمان نگهداری نکنید.
نکات و قوانین مهم و مشترک فرهنگ آپارتمان نشینی
همان طور که گفتیم، قانون مدون و مصوبی برای فرهنگ آپارتمان نشینی وجود ندارد، اما خیلی از موارد به عرف تبدیل شده و در اکثر آپارتمان‌ها راعایت می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین نکات اشاره شده است.
قوانین داخل واحد مسکونی
- ساکنان هر واحد باید خسارت‌های ناشی از گرفتگی لوله‌های فاضلاب، سر رفتن آب سینک یا وان را به مدیر پرداخت کنند.
- مستأجر نمی‌تواند تغییرات داخلی و خارجی یا تعمیراتی انجام دهد که به اسکلت ساختمان صدمه می‌زند. هرگونه تعمیرات اساسی و تغییر باید با اجازۀ کتبی از مدیر ساختمان و مالک انجام شود.
- اگر کف ساختمان سرامیک، سنگ یا چوب است، حداقل باید 75 درصد آن را با موکت یا فرش پوشاند. این کار برای جلوگیری از ایجاد سر و صدا در هنگام راه رفتن یا جابجایی وسایل انجام می‌شود.
- استفادۀ هم‌زمان از چندین وسیلۀ برقی مثل اتو، ماشین لباسشویی، چرخ گوشت و… مصرف برق را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است موجب داغ شدن سیم‌های برق و ایجاد آتش‌‌سوزی در ساختمان بشود. بنابراین هیچ واحدی نباید به‌طور هم‌زمان از چندین وسیلۀ برقی استفاده کند.
- از ساعت 1 تا 4 بعد از ظهر و 9 شب تا 9 صبح ایجاد سر و صداهای زیاد و غیر متعارف ممنوع است. صدای رادیو و تلویزیون و… جزو این صداها نیست.
- اگر با یکی از همسایگان مشکلی دارید که موفق به حلش نشده‌اید، باید از مدیر ساختمان کمک بگیرید.
- شما فقط اختیار واحدی را که در آن ساکن هستید دارید. بنابراین مجاز به سرک کشیدن و دخالت در زندگی سایر همسایگان نیستید.
قوانین مشاعات ساختمان
- اگر اکثر مالکان ساختمان موافق باشند، می‌توان در بالکن‌ها، حیاط یا نمای کلی ساختمان تغییراتی ایجاد کرد.
- نصب کپسول آتش‌نشانی در راهروها و بازدید دوره‌ای آن ضروری است. همۀ ساکنان نیز باید آموزش کار کردن با این کپسول را دریافت کنند.
- دستکاری تجهیزات مشترک ساختمان بدون هماهنگی با مدیر آپارتمان ممنوع است.
- والدین مسئول بدرفتاری‌ها و مشکلاتی هستند که فرزندانشان به وجود می‌آورند. در صورت لزوم باید جوابگوی هر گونه عمل خلاف فرزندشان باشند.
- ماشین، موتور و دوچرخۀ ساکنان باید در محل‌های از پیش تعیین‌شده پارک شوند. همچنین شستشو، تعمیرات و تعویض روغن وسایل نقلیه در داخل پارکینگ ممنوع است.
- نباید اطلاعات خصوصی همسایگان مثل ساعات حضور آنها در خانه به افراد غریبه توسط همسایگان دیگر اطلاع داده شود.
- کشیدن سیگار یا روشن کردن آتش و… در مشاعات ساختمان و ایجاد مزاحمت برای همسایه‌ها ممنون است.
- هنگام ورود و خروج به ساختمان حتماً باید در اصلی را ببندید.
- در صورتی که یکی از بخش‌های ساختمان مشکلی داشت، فوراً باید مدیر ساختمان را مطلع کنید.
برای افزایش و ارتقای فرهنگ آپارتمان نشینی چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
علت رعایت نشدن قوانین آپارتمان نشینی توسط همسایه‌ها همیشه هم لجبازی نیست. در اغلب مواقع دلیل اصلی رعایت نشدن قوانین، ناآگاهی و آشنا نبودن بعضی ساکنان با این قوانین است. خیلی از افراد با قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی و وظایف خودشان به عنوان یکی از ساکنان آپارتمان آشنا نیستند. البته اغلب قوانین آپارتمان نشینی ضمانت اجرا ندارند. بنابراین ساکنان می‌دانند که در صورت رعایت نکردن این قوانین، مجازات قانونی در انتظارشان نیست.
در هر صورت، فرهنگ سازی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که با رواج آپارتمان نشینی باید انجام شود. اعضای هیئت مدیرۀ مجتمع‌ها و مدیران ساختمان می‌توانند جلسات ماهانه‌ای را برای آگاه‌سازی ساکنان از قواعد و فرهنگ آپارتمان نشینی برگزار کنند. همچنین برای اطلاع دادن قوانین ساختمان به ساکنان جدید، می‌توان از ابزارهای آنلاینی مثل شبکه‌های اجتماعی هم استفاده کرد. بهتر است در یکی از پیامرسان‌ها یک گروه داشته باشید که همۀ ساکنان در آن حضور دارند. هر یک از اعضا می‌تواند مشکلات موجود را از طریق این گروه و بدون مشاجره‌های لفظی، به اطلاع ساکنان دیگر برساند.
البته در این میان نباید نقش مهم نهادها و دستگاه‌های خدمات شهری و اجتماعی مثل شهرداری‌ها را نادیده بگیریم. شهرداری‌ها می‌توانند اقدامات زیادی در حوزۀ آموزش فرهنگ آپارتمان نشینی به شهروندان ارائه کنند. از ساخت برنامه‌های تلویزیونی گرفته تا توزیع بروشورها و کتابچه‌های آموزشی رایگان. فرهنگ آپارتمان نشینی چیزی نیست که بتوان یک شبه آن را ایجاد کرد. همۀ ما به سهم خود باید در ایجاد و اجرای آن نقشی بپذیریم.
سخن پایانی
وقتی تعداد زیادی از آدم‌ها در یک فضای نسبتاً کوچک کنار هم زندگی می‌کنند، باید حقوق یکدیگر را رعایت کنند. قوانین و اصول فرهنگ آپارتمان نشینی هم برای راحتی و آسایش ساکنان آپارتمان‌ها تدوین می‌شوند. همسایگان یک مجتمع آپارتمانی مثل اعضای یک خانوادۀ بزرگ هستند. بنابراین باید دقت زیادی روی نحوۀ رفتار و گفتارشان با دیگر ساکنان داشته باشند. اگر تمام اصولی که در این مقاله اشاره شد رعایت شود، همبستگی و صمیمیت در بین همسایه‌ها نیز افزایش خواهد یافت.
به طور کلی رعایت قوانین در جامعه جلوی ایجاد هرج و مرج و آشفتگی را می‌گیرد. مجتمع‌ها و آپارتمان‌ها نیز جزئی از جامعه هستند. بنابراین هرچه قوانین در این جامعۀ کوچک بیشتر رعایت شود، اعضای جامعه (ساکنان) آرامش و آسایش بیشتری خواهند داشت.