یکی از مهم‌ترین مسائلی که در ساختمان‌سازی مورد توجه قرار می‌گیرد، بحث نورپردازی و تأمین روشنایی و برق واحدهای مسکونی است. لامپهای کم مصرف به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی سال‌هاست که وارد بازار شده‌اند. این لامپ‌ها انواع بسیار مختلفی دارند که به مرور زمان دارای تکنولوژی پیشرفته‌تری نیز شده‌اند. انواع لاپ‌های هالوژن نیز در دستۀ همین لامپ‌ها قرار می‌گیرند. لامپهای هالوژن مدل‌های مختلفی مثل رنگی، سقفی، ال ای دی و… دارند. هر کدام از این مدل‌ها نیز مزایا و معایب مخصوص خودشان را دارند. لامپهای هالوژن در حقیقت نوع پیشرفته و کم مصرف همان لامپهای رشته‌ای قدیمی هستند. امروزه از این لامپ‌ها به وفور در طراحی دکوراسیون‌های داخلی استفاده می‌شود. چون این لامپ‌ها علاوه بر تأمین روشنایی مناسب، زیبایی ظاهری خاصی نیز به خانه‌ها می‌دهند.
در این مقاله در ابتدا به طور مختصر با انواع لامپهای هالوژن و تفاوتشان با سایر لامپ‌ها آشنا می‌شویم. در ادامه نیز به بررسی مزایا و معایب استفاده از این لامپ‌ها خواهیم پرداخت.
فهرست سرتیتر مطالب در مقاله: همه چیز درباره انواع لامپهای هالوژن
لامپ هالوژن به چه لامپ‌هایی گفته می‌شود؟
هالوژن به لامپ‌هایی گفته می‌شود که در ساختار آنها از یک رشته تنگستن که در محفظه‌ای که با گازهای هالوژن و بی اثر پر شده است استفاده می‌شود. زمانی که جریان الکتریسیته وارد این لامپ‌ها می‌شود، گاز هالوژن سیم‌های تنگستن را داغ می‌کند. در نتیجۀ این داغ شدن نورهای سفید رنگی تولید خواهد شد. انواع لامپهای هالوژن معمولاً نسبت به بقیۀ لامپ‌ها عمر طولانی‌تری دارند. دلیل این ماندگاری ته نشین شدن گازهای تنگستن روی رشته‌ها و تبخیر مجدد آنهاست. در واقع این چرخه مدام در این لامپ‌ها تکرار می‌شود. بنابراین با وجود اینکه با بخار شدن این گازها دمای داخلی لامپ‌ها هالوژن بالا می‌رود، اما این افزایش دما موجب کم شدن عمر مفید لامپ نخواهد شد.
از انواع لامپهای هالوژن در کدام بخش‌های خانه استفاده می‌شود؟
لامپهای هالوژن معمولاً شکل ظاهری کوچک و دایره‌ای دارند. به همین دلیل هم از آنها به راحتی در بخش‌های مختلف دکوراسیون داخلی خانه‌ها می‌توان استفاده کرد. بیشترین کاربرد هالوژن‌ها، مدل هالوژن سقفی است که بر روی قسمت‌های مختلف سقف‌های کاذب نصب می‌شوند. همچنین از لامپهای هالوژن معمولاً برای نوردهی به کانترهای آشپزخانه‌ها نیز استفاده می‌کنند. همان طور که اشاره کردیم، لامپهای هالوژن نور بسیار زیادی تولید می‌کنند. در نتیجه اگر کف خانۀ شما براق باشد، این نور در با منعکس شدن در کف خانه، چندین برابر نیز خواهد شد.
لامپهای هالوژن از نظر تکنولوژی مورد استفاده در ساخت خود، به سه دسته تقسیم می‌شوند. همان طور که اشاره شد، از انواع این لامپ‌ها هم برای تأمین روشنایی خانه و هم در نورپردازی و طراحی دکوراسیون داخلی استفاده می‌شود. در ادامه با هر یک از انواع لامپهای هالوژن و کارکرد آنها آشنا خواهیم شد.
1. لامپهای هالوژن LED
برای ساخت این لامپ‌ها از دایودهای نورافشان استفاده می‌شود. با کنار هم قرار گرفتن این دایودها و متصل شدن جریان الکتریکی، روشنایی مورد نیاز نیز تأمین خواهد شد. شاید برایتان سؤال باشد که چرا بعضی از لامپهای LED پر نورتر از بقیۀ انواع آن هستند؟ در جواب باید گفت که هرچقدر تعداد دایود لامپهای LED بیشتر باشد، نور بیشتری نیز تولید خواهند کرد. لامپهای LED برق زیادی مصرف نمی‌کنند، اما می‌توانند نوری معادل لامپهای دیگر و حتی بیشتر از آنها تولید کنند. به دلیل همین مصرف کم نیز هست که امروزه از لامپهای LED در صنعت ساختمان سازی استقبال زیادی شده است. این لامپ‌ها گرمای زیادی در هنگام روشن بودن تولید نمی‌کنند و اشعه‌های فرابنفش و مادون قرمز نیز از خود ساطع نخواهند کرد.
2. لامپهای هالوژن COB
این لامپ‌ها هم مثل مدل ال ای دی بسیار پرنور هستند و برای طراحی دکوراسیون داخلی از آنها استفاده می‌شود. لامپ‌ها COB چیپ‌های الکترونیکی هستند که روی یک برد نصب می‌شوند و نقاط نورانی تولید می‌کنند. این لامپ‌ها انرژی بسیار کمی مصرف می‌کنند و ماندگاری و عمر بالایی دارند. با استفاده از این لامپ‌ها شما می‌توانید تا حدود 30 درصد در مصرف انرژی برق صرفه‌جویی کنید. این در حالی است که لازم نیست برای این کار میزان روشنایی بخش‌های مختلف خانۀ خود را کم کنید. چون لامپهای COB به خوبی می‌توانند روشنایی مورد نیاز خانۀ شما را تأمین کنند. وزن و ابعاد لامپهای هالوژن COB کم است و در هنگام روشن بودن هیچ گرمای اضافی‌ای تولید نمی‌کنند.
3. لامپهای هالوژن SMD
این نوع از انواع لامپهای هالوژن، از چند چیپ ال ای دی که با یک سیم نازک به هم متصل هستند ساخته شده‌اند. این لامپ‌ها هم دقیقاً مثل دو مدل قبلی گرمای بسیار ناچیزی در زمان روشن بودن تولید می‌کنند. این لامپ‌ها علاوه بر نورپردازی قوی و عالی، ظاهر بسیار زیبایی نیز دارند. به همین دلیل هم هست که برای تکمیل نورپردازی خانه‌های مدرن از این مدل بیشتر استفاده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی لامپهای هالوژن SMD این است که نور را به طور یکنواخت پخش می‌کنند و با تابش متمرکز و خیرۀ نور، چشم‌ها را اذیت نخواهند کرد. همچنین شدت و زاویۀ تابش این لامپ‌ها به راحتی قابل تغییر است. تعداد دفعات خاموش و روشن کردن لامپهای SMD نیز هیپچ تأثیری بر کوتاه شدن عمرشان نخواهد گذاشت. این لامپ‌ها دوستدار محیط زیست هستند و همچنین هیجچ اشعۀ مادون قرمز یا فرا بنفشی نیز تولید نمی‌کنند.
همان طور که گفته شد، این لامپ‌ها معمولاً در اندازه‌های کوچک طراحی و تولید می‌شوند. بنابراین علاوه بر ساختمان‌سازی و طراحی دکوراسیون، می‌توان از آنها برای تأمین نور باغچ‌ها، گلخانه‌ها و خودروهای سواری نیز استفاده کرد.
قاب لامپهای هالوژن چه انواعی دارد؟
قاب‌های هالوژن در جنس‌ها و رنگ‌های مختلفی مثل کریستال، آلومینیوم، دایکاست، استیل و ورقی تولید می‌شوند.
قاب‌های هالوژن کریستالی
این لامپهای هالوژن به دلیل ظاهر شفاف و کریستالی خود نمای بسیار زیبایی در محل نصب خودشان ایجاد می‌کنند. به همین دلیل هم هست که در طراحی دکوراسیون‌های داخلی، هالوژن‌هایی که قاب کریستالی دارند بسیار پرکاربرد هستند.
قاب‌های هالوژن آلومینیومی
قاب‌های آلومینیومی عایق مناسبی برای حرارت و رطوبت هستند. به همین دلیل هم جزو بهترین و گران‌ترین قاب‌های انواع لامپهای هالوژن به شمار می‌آیند.
قاب‌های هالوژن ورقی
این قاب‌ها از ورقه‌های فلزی ساخته می‌شوند و قیمت مناسب و به صرفه‌ای دارند.
از لامپهای هالوژن در چه جاهایی می‌توان استفاده کرد؟
شاید تصور کنید که استفاده از انواع لامپهای هالوژن محدودیت داشته باشد، اما اینگونه نیست. این لامپ‌ها کارکردهای متنوع و مختلفی دارند که در ادامه به مهم‌ترینشان اشاره شده است:
- لامپهای هالوژن به دلیل تنوع مدل، نور مناسب و کم مصرف بودن، در اغلب بخش‌های خانه‌ها و حتی مغازه‌ها و مراکز تجاری استفاده می‌شود.
- استفاده از لامپهای سقفی توکار نیز برای طراحی دکوراسیون داخلی رایج است.
| بیشتر بخوانید: مهم‌ترین نکات برای انتخاب رنگ در دکوراسیون داخلی |
- شاید برایتان جالب باشد بدانید که بسیاری از طلافروشان برای جلوه دادن به ویترین خود از رفلکتورهای هالوژنی آینه‌ای استفاده می‌کنند.
- در پروژکتورهای قابل حمل نیز از رفلکتورهای هالوژنی استفاده می‌شود.
- شما می‌توانید برای گرم کردن غذا و نوشیدنی‌های خود نیز از این لامپ‌ها استفاده کنید.
- چراغ‌های هالوژن فقط نور سفید ندارند و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شوند. استفاده از لامپهای هالوژن رنگی برای طراحی بخش‌های مختلف دکوراسیون داخلی منازل بسیار رایج است. این لامپ‌ها خانه را زیباتر و دکوراسیون آن را مدرن و متنوع نشان می‌دهند.
- در فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف نیز از انواع لامپهای هالوژن استفاده می‌شود. این لامپ‌ها با تاباندن نور متمرکز، موجب بهتر دیده شدن محصولات فروشگاه‌ها می‌شوند. همچنین به دلیل کم مصرف بودن این لامپ‌ها، می‌توان از تعداد زیادی لامپ هالوژن در فروشگاه‌ها استفاده کرد.
مزایای استفاده از لامپهای هالوژن چیست؟
استفاده از لامپهای هالوژن مزایای زیادی دارد. مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از این لامپ‌ها عبارت است از:
کیفیت نور و رنگ آن
کیفیت نور لامپهای هالوژن درست مثل لامپهای رشته‌ای است و نور آفتابی متناسبی تولید می‌کنند. الیته این لامپ‌ها در رنگ‌های بسیار متنوعی تولید می‌شوند و محدود به رنگ سفید و زرد نیستند. این لامپ‌ها معمولاً نور را به صورت متوازن و یکنواخت در فضا پخش می‌کنند. به همین دلیل هم برای استفاده در بخش‌های مختلف منزل و همچنین محل کار بسیار مناسب هستند.
مقرون به صرفه و اقتصادی
لامپهای هالوژن بسیار کم مصرف هستند و برق زیادی مصرف نمی‌کنند. به همین دلیل هم استفاده از آنها هزینۀ زیادی برای شما نخواهد داشت. قیمت خرید این لامپ‌ها هم در مقایسه با لامپهای دیگر مناسب‌تر و معقول است.
سایز مناسب
لامپهای هالوژن معمولاً اندازه‌های کوچک و فشرده‌ای دارند. بنابراین فضای زیادی اشغال نمی‌کنند و استفاده از آنها راحت‌تر است. همچنین در محل‌های خاصی مثل سقف‌های کاذب توکار و تجهیزات یا پروژکتورهای خاص که از لامپهای بزرگ دیگر نمی‌توان استفاده کرد، لامپهای هالوژن می‌توانند بهترین انتخاب باشند.
امکان تنظیم شدت و زاویۀ تابش نور
اغلب ما برای کنترل میزان نور موجود در خانه مجبور هستیم مدام چراغ‌ها را روشن یا خاموش کنیم. اما آیا راهی هست که بتوانیم بدون خاموش و روشن کردن لامپ‌ها میزان نور خانه را تنظیم کنیم؟ لامپهای هالوژن این امکان را برای شما فراهم می‌کنند. شما می‌توانید شدت و میزان تابش نور در لامپهای هالوژن سقفی را براساس نیاز خودتان تنظیم کنید.
| بیشتر بخوانید: انتخاب کاغذ دیواری یا رنگ؟ کدامیک برای شما مناسب‌تر است؟ |
استفاده از لامپهای هالوژن چه معایبی دارد؟
آسیب پذیر بودن
لامپهای هالوژن به چربی‌های موجود روی پوست انسان‌ها حساس هستند. بنابراین بهتر است از لمس کردن زیاد این لامپ‌ها خودداری کنید تا عمر بیشتری داشته باشند.
داشتن گازهای سمی
در داخل این لامپ‌ها گازهای هالوژن وجود دارد. این گاز بسیار سمی است و در صورتی که قاب لامپ بشکند از آن خارج خواهد شد. بنابراین اگر لامپ هالوژن شکست، هرگز نباید به محتویات آن دست بزنید.
پنهان بودن اجزای لامپ
تمام اجزای تشکیل دهندۀ انواع لامپهای هالوژن در داخل محفظه‌ای مخصوص قرار می‌گیرند. بنابراین ما نمی‌توانیم این اجزا را ببینیم.
مصرف زیاد انرژی
همان طور که گفته شد، میزان نوری که لامپهای هالوژن تولید می‌کنند بسیار بیشتر از نور لامپهای رشته‌ای است. اما لامپهای هالوژن در مقایسه با لامپهای رشته‌ای مقدار کمتری لومن در هر وات تولید می‌کنند.
چه عواملی روی قیمت نهایی انواع لامپهای هالوژن مؤثر هستند؟
یکی از عوامل تأثیرگذار در خرید همۀ ما، بررسی قیمت محصولات است. این نکته در خرید لامپهای هالوژن هم تأثیرگذار هستند. لامپهای هالوژن موجود در بازار قیمت‌های مختلفی دارند. اما چه عواملی موجب ایجاد این تغییر قیمت‌ها می‌شود؟ چند عامل مهم در قیمت نهایی این لامپ‌ها تأثیر می‌گذارند که در ادامه به معرفی و بررسی آنها خواهیم پرداخت.
شار نوری لامپ‌ها
شار نوری لامپ یعنی اینکه شدت نور تولید شده از لامپ بر واحد مساحت چقدر است. شما برای محیط‌های مختلف، شدت‌های نور متفاوتی نیاز دارید. شدت نور لامپ‌ها را با واحد «لومن» اندازه‌گیری می‌کنند. در هنگام خرید لامپهای هالوژن حتماً به عدد لومن آنها توجه کنید. این عدد در لامپهای هالوژن معمولاً بین بازۀ 500 تا 1000 متغیر است.
توان لامپ‌ها
توان لامپ‌ها را با واحد «وات» می‌سنجند. میزان توان لامپهای هالوژن ارتباط مستقیمی با میزان مصرف برق و قیمت نهایی آنها دارد. هرچقدر عدد توان لامپ‌ها بیشتر باشد، قیمت آنها بالاتر و مصرف انرژی‌شان نیز بیشتر خواهد بود.
قاب لامپ‌ها
جنس، ابعاد و رنگ قاب لامپهای هالوژن بر روی قیمت نهایی آنها تأثیرگذار است. در بخش‌های قبلی مقاله انواع قاب‌های لامپهای هالوژنی (استیل، آلومینیوم، کریستال و…) را معرفی کردیم. هر کدام از این قاب‌ها قیمت‌های مجزا و ویژگی‌های خاصی دارند. مثلاً قاب‌های آلومینیومی در مقابل دما و رطوبت مقاومت بیشتری دارند؛ عمرشان طولانی‌تر است و تغییر رنگ هم نمی‌دهند. بنابراین قیمتشان هم بالاتر است.
طول عمر لامپ‌ها
متوسط طول عمر انواع لامپهای هالوژن بیشتر از عمر لامپهای رشته‌ای است. معمولاً عمر لامپهای هالوژن روی بسته‌بندی آنها 1000 ساعت نوشته شده است.
دمای رنگ لامپ
دمای رنگ لامپ به رنگ نور لامپهای هالوژن مربوط می‌شود. اگر عدد دمای رنگ کم باشد، لامپ رنگ گرم‌تری دارد. بالا بودن عدد دمای رنگ لامپ هم نشانۀ سردتر بودن رنگ نور آن است. عدد دمای رنگ لامپ براساس کلوین اندازه‌گیری می‌شود. عدد دمای رنگ لامپهای هالوژن بین بازۀ 4500 تا 6500 کلوین متغیر است.
سخن پایانی
در این مقاله با انواع لامپهای هالوژن، کاربرد، مزایا و معایب آنها آشنا شدیم. امیدواریم که مطالعۀ این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر هنوز هم سؤالی دربارۀ لامپهای هالوژن دارید که در این مقاله پاسخ آن را پیدا نکردید، می‌توانید آن را از بخش کامنت با کارشناسان آریا مرز مطرح کنید.